လူငယ်နဲ့ နိုင်ငံရေး

BBC မြန်မာပိုင်းက Friday Live ဆိုတဲ့ အပတ်စဉ် သောကြာညနေ လေးနာရီမှာ တင်ဆက်တဲ့ အစီအစဉ်က ဖိတ်ခေါ်တာနဲ့ NLD က မဇာဏီမြင့်မောင်နဲ့ အတူ သွားရောက်ဆွေးနွေးဖြစ်ပါတယ်။ ခေါင်းစဉ်ကတော့ လူငယ်နဲ့ နိုင်ငံရေး။ အဲ့ဒီထဲက ကိုယ်ဆွေးနွေးခဲ့တဲ့ မှတ်မိတာလေး ပြန်ရေးလိုက်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေးဆိုတာ ဘယ်လိုမျိုးလဲနဲ့ လူငယ်တွေ ဘယ်လိုပါဝင်လို့ရမလဲဆိုတာနဲ့ စတင်ဆွေးနွေးဖြစ်ပါတယ်။ တကယ်တော့ နိုင်ငံရေးလို့ဆိုလိုက်ရင် ကိုယ့်အရေးပဲဖြစ်တယ်လို့ မြင်လိုက်လို့ရတယ်။ ပါတီနိုင်ငံရေး၊ အစိုးရ အဖွဲ့ထဲဝင်လုပ်တဲ့နိုင်ငံရေး၊ လှုပ်ရှားမှုနိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေး စသဖြင့်မျိုးစုံရှိပါတယ်။ နေရာပေါင်းစုံကနေ ပါဝင်လို့ရပါတယ်။ တပတ်ကို တရက်ပဲ ဖြစ်ဖြစ် တနာရီပဲ ဖြစ်ဖြစ် ဝင်ပြီး လုပ်ကိုင်လို့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လုပ်နိုင်ကိုင်နိုင်အောင် လမ်းကြောင်းတွေ ဖွင့်ထားပေးဖို့နဲ့ ထောက်ပံ့ပေးဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ မည်ကာမတ္တဝင်ခွင့်ပေးလို့လည်းမရပါဘူး။ နိုင်ငံရေးလို့ ဆိုလိုက်တာနဲ့ ထောင်နဲ့ တန်းမြင်တယ်ဆိုတဲ့ကိစ္စကလည်း ရှိနေတော့ မိဘ တွေအနေနဲ့လည်း အားမပေးပါဘူး။ အတိတ်က သင်ခန်းစာတွေကြောင့်လို့ ပြောရမှာ ဖြစ်ပါတယ်၊ တလက်စတည်းမှာလည်း တချို့ နိုင်ငံရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ လူငယ်တွေလည်း ထောင်ကျ၊ အမှုရင်ဆိုင်ရတာတွေ ဆက်ဖြစ်နေလို့လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါမျိုးကို ဖြည်းဖြည်းချင်း ပြုပြင်သွားနိုင်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ဘာလို့လူငယ်တွေ နိုင်ငံရေးမှာပါဝင်ဖို့လိုတာလဲ။ ဒီမေးခွန်းကလည်း ဖြေရမှာကျယ်ပြန့်ပါတယ်။ လူငယ်တွေရဲ့ အရေးကိစ္စ နဲ့ ရင်ဆိုင်ရတဲ့ စိန်ခေါ်ချက်တွေ မတူကြပါဘူး။ ဒါတွေကို ဖြေရှင်းဖို့ ကျွန်မတို့ လူငယ်တွေ ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ ပါဝင်ဆောင်ရွက်မှရပါမယ်။ ဒီလို ကိုယ်တိုင်ဖြေရှင်းတယ်ဆိုတဲ့ နေရာမှာ လွှတ်တော်ထဲဝင်မှ၊ တက်ကြွလှုပ်ရှားမှ မဟုတ်ပါဘူး။ လူငယ့်ရေးရာ ကိစ္စတွေ၊ မူဝါဒ‌တွေ ချမှတ်ရေး ဆွေးနွေးမှုတွေ၊ ပါတီ နိုင်ငံရေးကိစ္စရပ်တွေမှာ တတ်နိုင်သလောက်ပါဝင် ကူညီဆောင်ရွက်တာတွေ၊ မိမိ အမြင်တွေကို ကောင်းကောင်းမွန်မွန် ဖော်ထုတ်တင်ပြ ဆွေးနွေးတာတွေ လုပ်ကိုင်လို့ရပါတယ်။ မူဝါဒ ချမှတ်သူတွေနဲ့ အကောင်အထည်ဖော်သူတွေအနေနဲ့ လူငယ်တွေရဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေ၊ စိန်ခေါ်ချက်တွေကို နားထောင်နေလား၊ မူဝါဒတွေ ချမှတ်နေသလား၊ ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ဖို့ ကြိုးစားနေသလား ဒါတွေကို စောင့်ကြည့်လေ့လာဖို့ ပါဝင်ဖို့ လိုပါတယ်။ ခုခေတ်လူငယ်တွေ ကြုံနေရတာ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းရှားပါးလာတာ၊ ကျောင်းပညာရေးနဲ့ လက်တွေ့ လုပ်ငန်းခွင်တွေက ကိုက်ညီမှုမရှိတာတွေ၊ စသဖြင့် ကြုံနေရတယ်။ ဒါတွေကို ဖြေရှင်းဖို့ ထည့်သွင်းစဉ်းစားနေလား၊ နားထောင်နေလား၊ ဖြေရှင်းဖို့ အစီအစဉ်တွေရှိနေပြီလား ဆန်းစစ်ဖို့နဲ့ ဆောင်ရွက်ဖို့ တိုက်တွန်းဖို့လိုနေပါတယ်။ ဒါ ကျွန်မတို့ လုပ်နိုင်တဲ့၊ လုပ်နိုင်သလောက် လုပ်လို့ရတဲ့ နိုင်ငံရေး ဖြစ်ပါတယ်။ အထက်က ပြောခဲ့သလို မည်ကာမတ္တပါဝင်ခွင့်ပေးတာထက် တကယ့်ကို ပါဝင်ခွင့်ပေးပြီး လူကြီးများ အတွေ့အကြုံနဲ့ လူငယ်တွေရဲ့ ချဉ်းကပ် ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်မှုတွေနဲ့ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်နိုင်ပါတယ်။ နောက်အရေးကြီးဆုံးအချက်က ကျွန်မ တို့ လူငယ်တွေမှာ အာဃာတတွေ မရှိပါဘူး။ တဉီးနဲ့ တဉီး ပူပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့၊ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ဖို့ ပိုမိုလွယ်ကူ မြန်ဆန်ပါတယ်။ တချို့တွေကတော့ ဝင်လုပ် ပြောဆိုနေတဲ့သူတွေက လုပ်နိုင်လို့၊ ပိုက်ဆံရှိလို့၊ အားလို့ လို့ထင်ကြတယ်။ သူတို့ က နိုင်ငံရေးလုပ်နိုင်မှာပေါ့ အခြေအနေက မှ မတူတာဆိုတာမျိုး ပြောကြတယ်။ ဒီနေရာမှာ နည်းနည်း ပြောချင်တာက တပတ်တရက်ပဲ ဖြစ်ဖြစ် တပတ် တညနေ ပဲ ဖြစ်ဖြစ် ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်ခြင်းအား ဖြင့် ပိုမိုနားလည်လာတယ် (စာ မဖတ်မဖြစ် ဖတ်ရမယ်၊ လေ့လာရမှာ ဖြစ်ပါတယ်)၊ အသိုင်းအဝိုင်းလည်း ကျယ်ပြန့်လာတယ်၊ မသိတာတွေလည်း ပိုမိုလေ့လာလို့ရလာပါတယ်။ ယူတတ်ရင် အကျိုးရှိတာတွေ များပါတယ်။ မိမိတတ်နိုင်သည့် ဖက်က ဝင်ရောက်ဆောင်ရွက်ခြင်းအားဖြင့် နိုင်ငံနဲ့ ပြည်သူ့အကျိုးကိုဆောင်ရွက်နိုင်တဲ့ လူငယ်များ ဖြစ်ကြပါစေလို့ ဆုတောင်းလိုက်ပါတယ်။ ဓါတ်ပုံကတော့ South South Global Thinkers ပွဲမှာ သွားဆွေးနွေးတုန်းက UN ရုံးမှာ။